ΚΥΘΝΟΣ
Το νησί πήρε το όνομά του από τον «Κύθνο», τον βασιλιά των Δρυόπων που αποίκησαν το νησί τον 12ο και 11ο αιώνα π.Χ.
Η Κύθνος είναι η χώρα με τα παλαιότερα ευρήματα που αποτελούν και την απόδειξη ανθρώπινης δραστηριότητας στις Κυκλάδες και τα οποία χρονολογούνται από τη Μεσολιθική Εποχή (9.500-8.500 χρόνια π.Χ.!
Τα στοιχεία βρέθηκαν κοντά στον οικισμό Λουτρά, ο οποίος κατοικείται μέχρι και σήμερα.
Γνωστή στην αρχαιότητα και ως Δρυοπίς ή Οφιούσα, αργότερα στη μεσαιωνική εποχή ως Θερμιά, λόγω των περίφημων φυσικών θερμών ιαματικών πηγών που βρίσκονται στα Λουτρά.
Χρήσιμες πληροφορίες
Ένα ιδανικό πρότυπο πόλης-κράτους κατά τον Αριστοτέλη. Ένα νησί που προσφέρει στους επισκέπτες του σήμερα ένα τουριστικό προϊόν αντάξιο της αξιοσημείωτης ιστορίας του.
Η Goutos Lines θα σας μεταφέρει από το λιμάνι του Λαυρίου στον Μέριχα, το μικρό, ήσυχο και γραφικό λιμάνι της Κύθνου, μόλις σε 1 ώρα και 40΄.
Οι κύριοι οικισμοί
Από το λιμάνι του Μέριχα, κατευθυνθείτε 8 χλμ βόρεια για να φτάσετε στη Χώρα, γνωστή και ως Μεσσαριά, την πρωτεύουσα του νησιού.
Χώρα
Χτισμένος τον 17ο αιώνα στην άκρη ενός οροπεδίου, αυτός ο οικισμός διεκδικεί τον τίτλο του ομορφότερου χωριού του νησιού. Περπατώντας στα στενά και ανέγγιχτα από τον χρόνο λιθόστρωτα σοκάκια του, θα έρθετε σε επαφή με την παραδοσιακή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική και θα βρεθείτε να ταξιδεύετε μέσα σε ένα παραμύθι μυθικών διαστάσεων.
Λουτρά
Τα Λουτρά, ο δημοφιλής παραθαλάσσιος οικισμός της Κύθνου, προσφέρει μια πλούσια τουριστική υποδομή με καφετέριες, ταβέρνες, ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, αλλά και πολυσύχναστα καταστήματα και μπαρ στο παραλιακό μέτωπο, που υπόσχονται να κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον του ταξιδιώτη προσφέροντας μοναδικές προτάσεις ψυχαγωγίας για όλη την μέρα αλλά και την νύχτα. Ο οικισμός “Λουτρά” της Κύθνου είναι γνωστός σε όλη την Ελλάδα για τις διάσημες, πλούσιες σε θείο και σίδηρο ιαματικές πηγές του, με ξεχωριστές θεραπευτικές ιδιότητες
Δρυόπις
Η Δρυοπίδα (Δρυοπίς), υπήρξε πρωτεύουσα της Κύθνου κατά τον 19ο αιώνα και πήρε το όνομά της από τους Δρύοπες, τους πρώτους κατοίκους του νησιού. Η τοπική παραδοσιακή αρχιτεκτονική χαρακτηρίζει αυτόν τον μοναδικό οικισμό που βρίσκεται σε μέσο υψόμετρο 140 μέτρων πάνω από τη θάλασσα, στη μέση δύο λόφων που ανήκουν στο εκπληκτικά άγριο τοπίο της κεντρικής Κύθνου. Κοντά στο χωριό θα βρείτε και το μοναδικό πευκοδάσος της Κύθνου. Η τοποθεσία επιλέχθηκε από τους πρώτους κατοίκους της για να προσφέρει καταφύγιο από τους ισχυρούς ανέμους, αλλά και από τις επιδρομές των πειρατών
Αξιοθέτα & Τοπόσημα
Το μεσαιωνικό κάστρο της Ωριάς βρίσκεται στα βόρεια του νησιού κοντά στην πρωτεύουσα της Χώρας.
Γνωστό στους ντόπιους ως Κατακέφαλος, Παλαιόκαστρο ή Οργιά, το κάστρο καταστράφηκε από τον στόλο του φημισμένου Τούρκου πειρατή Heyreddin Barbarossa το 1537.
Οι πειρατικές επιδρομές στα νησιά του Αιγαίου ήταν αρκετά συχνές τον 16ο αιώνα, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι νησιώτες να επιλέγουν για το κτίσιμο του κύριου μέρους των οικισμών τους συμπυκνωμένες δομές που μοιάζουν με φρούρια και τοποθεσίες σε μεγάλα υψόμετρα, ένας συνδυασμός που θα τους επέτρεπε να υπερασπιστούν τους εισβολείς όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά.
Το κάστρο της Ωριάς είναι από τα πιο χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου δόμησης των νησιωτικών οικισμών στις Κυκλάδες και αξίζει σίγουρα μια επίσκεψη.
Παναγιά Κανάλα
Η εκκλησία της Παναγίας της Κανάλας που βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό Κανάλα, θα σας χαρίσει κάτι παραπάνω από μια υπέροχη θέα στη θάλασσα.
Χαρακτηρίζεται από την εξαίσιου κάλλους βυζαντινή αρχιτεκτονική της, βασισμένη σε πέτρινες καμάρες και την 400 ετών εμβληματική εικόνα της Παναγίας δια χειρός του διάσημου αγιογράφου Εμμανουήλ Σκορδίλλη.
Η εικόνα συνδέεται με θαύματα που εξιστορούν οι ντόπιοι εδώ και τέσσερις αιώνες, ενώ δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στην Παναγία την Κανάλα έχει αποδοθεί με κάθε τιμή ο τίτλος της πολιούχου και της προστάτιδας του νησιού.
Μουσεία
Το Βυζαντινό Εκκλησιαστικό Μουσείο βρίσκεται στη Δρυοπίδα και φιλοξενεί μια εκτενή συλλογή από ιερές εικόνες, χειρόγραφα ευαγγέλια και χρυσούς σταυρούς του 18ου αιώνα, καθώς και περίτεχνα εκκλησιαστικά αντικείμενα της βυζαντινής εποχής.
Στη Δρυοπίδα θα μπορέσετε να επισκεφθείτε και το Λαογραφικό Μουσείο. Θα δείτε παραδοσιακές φορεσιές και σημαντικά δείγματα της τοπικής τέχνης, ενώ θα βρείτε τον εαυτό σας να εμβαθύνει νοερά στην καθημερινότητα των ντόπιων και στους τρόπους που έχουν επιλέξει για να απεικονίσουν τη μακρά ιστορία της Κύθνου και τα χιλιάδες κυριολεκτικά χρόνια της αμιγούς ελληνικής κληρονομιάς της.
Σπήλαια & Λίμνες
Η Κύθνος είναι ένα από τα αγαπημένα νησιά για τους δύτες χάρη στις πολλές υποθαλάσσιες σπηλιές που περιβάλλουν το νησί. Οι περισσότερες από αυτές αποτελούν και φυσικά σπήλαια που βρίσκονται σε απομακρυσμένα νερά, μακριά από τις ακτές και αποτελούν ιδανικό φυσικό καταφύγιο για το απειλούμενο είδος της μεσογειακής φώκιας Μονάχους Μονάχους (Monachus Μonachus).
Η λίμνη Τουρκάλα είναι ένα σύστημα δύο φυσικών δεξαμενών νερού μοναδικού χαρακτήρα. Η εμβληματική “Μεγάλη” και η μαγευτική “Μικρή” όπως τις αποκαλούν και οι ντόπιοι, είναι και οι δύο γεμάτες με πράσινα νερά και σε μεταφέρουν σε ένα κόσμο εξωτικό, εγείροντας αισθήσεις που όμοιές τους θα συναντήσεις μόνο στα τροπικά κλίματα! Μπορεί η Κύθνος να είναι ένα αρκετά μικρό νησί αλλά η γκάμα των φυσικών της ομορφιών είναι κυριολεκτικά ατελείωτη!
Σπήλαιο Καταφύκι
Οι πεζοί εξερευνητές και εξερευνήτριες μα και όσοι – όσες αρέσκονται στα οδοιπορικά ταξίδια αξίζει οπωσδήποτε να επισκεφτούν το πιο διάσημο σπήλαιο της Κύθνου, το Καταφύκι. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα σε όλα τα ελληνικά νησιά, τόσο μεγάλο που σχεδόν το περισσότερο μέρος του παραμένει ανεξερεύνητο μέχρι σήμερα. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα σύστημα σπηλαίων που αποτελείται από πολλές αμέτρητες σήραγγες οι οποίες δίνουν την εντύπωση ενός ατελείωτου λαβύρινθου.
Προϊστορικοί σταλακτίτες και σταλαγμίτες εντυπωσιακού όγκου και μορφών καλύπτουν μία έκταση 3.500 τ.μ.! Ένας συνδυασμός φυσικών καναλιών και τεχνητών σηράγγων που κατασκεύασαν οι κάτοικοι της περιοχής για την αναζήτηση πολύτιμων μεταλλευμάτων, ολοκληρώνει την εξωγήινη ομορφιά του τοπίου!
Παραλίες
Η Κύθνος είναι διάσημη για τις παραλίες της ανάμεσα στους λάτρεις της ζωής στην παραλία, εξαιτίας του γεγονότος ότι προσφέρει τις πιο απομονωμένες παραλίες από σχεδόν οποιοδήποτε άλλο νησί σε σχέση με το μέγεθός της σε ολόκληρη την Ελλάδα. Και με 99 παραλίες να υπολογίζονται επίσημα για ένα τόσο μικρό νησί, αυτό δεν αποτελεί έκπληξη!
Όλοι οι δρόμοι στην Κύθνο οδηγούν σε μια παραλία. Και όπου δεν υπάρχουν δρόμοι, τολμήστε μέσω θαλάσσης. Η δαντελωτή ακτογραμμή της Κύθνου κρύβει αμέτρητες παραλίες που σας περιμένουν για να απολαύσετε την δροσιά της καλοκαιρινής μεσογειακής αύρας.
Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να περπατήσετε μέχρι να ανακαλύψετε εκείνη την παραλία που θα αγαπήσετε περισσότερο (αν και στην περίπτωση της Κύθνου δεν θα είναι ποτέ μόνο μία) ή να κλείσετε την ιδιωτική σας θαλάσσια μεταφορά για να φτάσετε ακόμα και στις πιο απόμερες ακτές αυτού του μοναδικού προορισμού.
Δεν θα περιοριστούμε στην παράθεση μιας λίστας με τα ονόματά τους απλώς και μόνο επειδή αυτή η λίστα είναι ατελείωτη!
Ένα είναι σίγουρο: η ακτογραμμή της Κύθνου είναι τόσο πολυμορφική, που θα έχετε την ευκαιρία να βρείτε όχι μία, αλλά πολλές παραλίες από εκείνες που θα σας κάνουν να πιστέψετε ξανά και ξανά, ότι ο παράδεισος είναι ένα μέρος στη γη!
Γαστρονομία
Ένα νησί με τόσο πλούσιο πολιτισμό όπως η Κύθνος, δεν θα μπορούσε να μην έχει και την δική του γαστρονομική ιστορία.
Ένα από τα αγαπημένα και πιο νόστιμα παραδοσιακά πιάτα της Κύθνου είναι το “σφουγγάτο”. Αυτές οι στρογγυλές τηγανητές κροκέτες τυριού είναι διάσημες από το 300 π.Χ. και παρασκευάζονται με το δημοφιλές κατσικίσιο Κύθνιο τυρί, γνωστό και ως Ξινό.
Άλλες τοπικές σπεσιαλιτέ είναι η παραδοσιακή Θερμιώτικη πίτα με τυρί, κανέλα και αυγό, η κολόπη (σπανακόπιτα με φρέσκο κρεμμυδάκι), η σαλάτα κάπαρη (πουρές πατάτας με καρότο, άνηθο, κάπαρη και ελαιόλαδο), καθώς και η φάβα και τα ρεβίθια φούρνου που καλλιεργούνται σε όλο το νησί.
Αξίζει να δοκιμάσετε και το ντόπιο κρασί από τους αμπελώνες του νησιού, το Κυκλαδίτικο παστέλι στις ντόπιες παραλλαγές του, και αφήνουμε για το τέλος αυτό που οι Κύθνιοι αποκαλούν τον χρυσό του νησιού και δεν είναι άλλο από το θυμαρίσιο μέλι της Κύθνου!
Μην χάσετε
Οι καλοφαγάδες πρέπει να δοκιμάσουν και τα τέσσερα ντόπια τυριά που φτιάχνονται στην Κύθνο. Αν και έχετε πολλές πιθανότητες να τα δοκιμάσετε χωρίς να τα ψάξετε ιδιαίτερα (καθώς ταιριάζουν στις περισσότερες τοπικές σπεσιαλιτέ που σερβίρονται σε εστιατόρια και πίτες που μπορείτε να αγοράσετε από τα αρτοποιεία σε όλα τα χωριά της Κύθνου), μπορείτε πάντα να τα αναζητήσετε και με το όνομά τους, δηλαδή Ξινό, Τρίμα, Κοπανιστή και Τιροβόλι.
Η πιο δημοφιλής παραλία βρίσκεται στα βορειοδυτικά του νησιού και είναι αναμφίβολα η Κολώνα. Εμφανίζεται στα περισσότερα τουριστικά περιοδικά και από πολλούς θεωρείται η πιο όμορφη παραλία των Κυκλάδων. Πρόκειται για μια αμμουδερή λωρίδα που ενώνει την Κύθνο με το νησάκι του Αγίου Λουκά, σχηματίζοντας ένα πολύ ιδιαίτερο και γραφικό φυσικό τοπίο.
Στο νότιο άκρο του νησιού βρίσκεται ένα παραθαλάσσιο χωριό που δεν μοιάζει με κανένα άλλο. Είναι ο Άγιος Δημήτριος. Αυτό το όχι και τόσο γνωστό χωριό, διαθέτει μια μεγάλη αμμώδη παραλία, που θα σας συνεπάρει, καθώς είναι στρωμένη με… θαλάσσιους νάρκισσους!
Τα λουλούδια δίνουν στο τοπίο μία εξωπραγματική ομορφιά.
Tips
Σας αρέσει να κάνετε πεζοπορία; Προσπαθήστε να επισκεφτείτε το φρούριο της Ωριάς με τα πόδια, ακολουθώντας το μονοπάτι που ξεκινά από τη Χώρα. Για τους λάτρεις της πεζοπορίας, προτείνουμε επίσης μια επίσκεψη στα “παλιά πλυντήρια”.
Είστε έτοιμοι – έτοιμες για καταδύσεις; Τα διάσημα υποθαλάσσια σπήλαια Καραβοσπηλιά και Λεγαμένα σας περιμένουν να τα εξερευνήσετε. Η Καραβοσπηλιά εντυπωσιάζει με τα χρώματά της ενώ οι σταλαγμίτες που διακοσμούν το εσωτερικό του σπηλαίου «Λεγαμένα» θα εκπλήξουν κάθε καταδυόμενο στις ομορφιές του επισκέπτη.
Ήξερες ότι…
Πολλές μικρές σπηλιές και σπήλαια βρίσκονται διάσπαρτες στις περισσότερες κοιλάδες, τα βουνά, τους λόφους και τις απότομες πλαγιές της Κύθνου. Κάποιες από αυτές χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν ως καταφύγια από βοσκούς ή κυνηγούς που αναζητούσαν προστασία από τα έντονα καιρικά φαινόμενα. Σήμερα, τα ίδια σπήλαια χρησιμεύουν ως καταφύγια για ένα μικρό ενδημικό χερσαίο πλάσμα, το σπάνιο «Cordioniscus Kithnosi». Το ασπόνδυλο ανήκει στην οικογένεια των τρογλοβίων και είναι ένα είδος υπό εξαφάνιση που ζει μόνο στην Κύθνο!
